Kunstenaars
Architectuur
Boeken
Fotografie
Letters
Schilderijen
Bomen
Religie
Thema's
China
Japan
Rusland
|
De
geschiedenis van Japan is uiteraard in te delen in verschillende
periodes. Japanners zelf laten hun geschiedenis beginnen in de 7de eeuw
v. Chr. toen ene Jimmu de keizerlijke troon besteeg. Volgens de legende
was deze Jimmu een directe afstammeling van de zonnegodin Amaterasu....
ASHIKAGA TAKAUJI -
BOEDDHISME
- GRONDWET
- KAMAKURA
-
KEIZER
GODAIGO - MINAMOTO
NO YORITOMO -
MUROMACHI/ASHIKAGA -
NARA -
De SCHEPPING
(verhaal) - SHOGUN
-
RONIN -
ACTUEEL
29.04.11
De evacuatiezone rond de zwaar beschadigde Japanse kerncentrale
Fukushima Dai'ichie is tot verboden gebied verklaard. De nog altijd
krachtige straling is te gevaarlijk geworden voor de overgebleven
bewoners. De regering heeft bepaald dat mensen de zone slechts onder
begeleiding mogen bezoeken, bijvoorbeeld om persoonlijke bezittingen op
te halen.
Het dodental van beving en tsunami is inmiddels opgelopen tot 14.000,
terwijl nog ruim 13.000 worden vermist.
11.03.11
Het noordoosten van Japan is op vrijdag 11 maart 2011 getroffen door een
serie aardbevingen, met een kracht van 5,0 tot 8,9 op de schaal van
Richter. Door de bevingen is een tsunami ontstaan met golven variërend
van 4 tot 10 meter. Door de tsunami zijn grote gebieden overstroomd. Een
muur van water verspreidde zich over het laaggelegen gebied. Gebouwen,
vrachtwagens en auto's werden meegesleurd.
Een van de zwaarst getroffen gebieden is Miyagi. Daar is sprake van veel
gewonden, melden lokale media. De haven van Kamaishi is vrijdagochtend
al overstroomd. De auto's drijven daar tussen de schepen.
De beving wordt o.a. vergeleken met die van Haïti in 2010. Bij die
beving kwamen meer dan honderdduizend mensen om het leven. Hoeveel
slachtoffers er nu in Japan zijn gevallen blijft nog de vraag. Alleen al
in één wijk van de stad Sendai zouden tweehonderd tot driehonderd
stoffelijke overschotten zijn aangetroffen. Sendai telt ongeveer een
miljoen inwoners. De stad ligt niet ver van het epicentrum, aan de kust
in het noordoosten van het land, enkele honderden kilometers ten noorden
van de hoofdstad Tokio.Lokale autoriteiten spreken van honderden
gewonden en talrijke ingestorte huizen.
Ook in Tokyo was de aardbeving goed te merken. Hoge kantoorgebouwen
schudden heen en weer en mensen renden de straat op. Op televisie was te
zien hoe het parlement aan het vergaderen was toen de aardbeving Japan
trof. Parlementariërs verlieten geschrokken hun plaatsen.
De autoriteiten in Japan hebben een aantal kerncentrales en
olieraffinaderijen stilgelegd. Volgens de Japanse premier Naoto Kan was
er geen sprake van een lekkage. Een kerncentrale vloog in brand maar was
later in de ochtend geblust. Duizenden mensen rondom vier kerncentrales
zijn geëvacueerd.
Overzicht van aardbevingen van de afgelopen 100 jaar
11.03.2011: Het noordoosten wordt getroffen door een beving met een
kracht van 8,9 op de schaal van Richter.
16.08.2005: Door een aardbeving met een kracht van 7,2 op de schaal
van Richter komen meer dan tachtig mensen om het leven. Het epicentrum
ligt ongeveer 300 kilometer ten noorden van Tokyo.
23.10.2004: De regio Niigata wordt getroffen door een beving van 6,8.
Er vallen 65 doden en drieduizend gewonden.
17.01.1995: Meer dan 6400 mensen sterven nadat een aardbeving met een
kracht van 7,3 de stad Kobe heeft getroffen. De schade bedraagt 100
miljard dollar.
01.09.1923: Een beving van 7,9 doodt meer dan 140.000 mensen in de
hoofdstad Tokyo en omgeving.
De
SCHEPPING VAN JAPAN (een Shinto-legende)
De
hemel, een oneindig uitgestrekte witte vlakte, zo wit als melk – vandaar
dat zij later de Melkweg genoemd werd - werd eens bewoond door de
goden.
Zij lijken op ons, mensen, maar zij zijn veel machtiger, groter,
sterker, lichter en ook veel mooier. Zij lopen niet, maar zweven, en zij
hebben geen behoefte aan voedsel en drank, aan rust en slaap, zoals de
aardse stervelingen. Deze laatste bestonden toen trouwens nog niet, want
er was nog geen vaste aarde, maar alleen een woeste en onstuimige zee.
Op een onvergetelijke dag kwamen de oudste goden op de Melkweg bijeen en
besloten om de wereld te scheppen. Was het omdat zij hun volmaakt
bestaan te eentonig begonnen te vinden, of verlangden zij naar wezens
die op hen geleken en die zij konden liefhebben en met hun zorgen
omringen? Waarschijnlijk was het om beide redenen. In ieder geval
droegen zij twee jonge godheden op om de wereld te scheppen en deze met
hun nakomelingen te bevolken. Het waren Izanagi, een god met een lange
baard en een krachtige, forse gestalte en de jeugdige en knappe godin
Izanami, wier rank lichaam in een lang wit kleed was gehuld.
‘Izanagi en Izanami, wij dragen u op de aarde te vormen en met elkaar te
trouwen, zodat wij ons kunnen verlustigen in de aanblik van uw kinderen
en kleinkinderen. Bemint elkaar en vermenigvuldigt u! Wij beloven dat
jullie mooie kinderen zult krijgen.’
De twee godheden namen deze eervolle opdracht dankbaar aan. Zij dankten
de goden, gaven elkaar een hand en vertrokken. Izanagi hield zijn gouden
lans, versierd met edelstenen, in de hand en Izanami keek bewonderend
naar hem op. Na een tijd kwamen de twee godenkinderen bij een
wonderlijke brug. Het was een halve cirkel die zich naar alle kanten
uitstrekte zover het oog kon reiken. Deze regenboog bevatte alle kleuren
die maar denkbaar waren, van dieppurper tot felrood, met alle
kleurschakeringen ertussen.. Op het hoogste punt van deze boog hielden
de godenkinderen een ogenblik stil en keken naar beneden. Onder hen
bruistede onmetelijke zee in eindeloze deining. Boven de azuurblauwe
golven dartelden witte schuimkoppen. Langzaam daalden zij over de
regenboog naar beneden fa. Izanagi dompelde zijn speer in het zilte nat
en bewoog hem heen en weer. Hij sprak daarbij: ‘Koworo! Koworo!’En zie,
er gebeurde een wonder! Toen Izanagi zijn lans terugtrok, droop er dik
schuim vanaf, dat zich op het water vasthechtte, zich uitbreidde en
steviger werd. Het was de eerste aarde die zich onder de hemel
vertoonde. Weliswaar was het een klein eiland, maar het was stevig
genoeg om erover te lopen. Zo werd het eiland Onogoro-jima geboren, het
oudste eiland van Japan.
Gracieus als meeuwen die op een rots neerstrijken, zweefden Izanagi en
Izanami naar beneden en zetten zich op het eiland neer. Wat een vreugde
was het voor hen als eersten op de aarde te mogen verblijven. Izanami
scheen de wereld der goden vergeten te zijn en richtte haar stralende
ogen op het knappe gezicht en het gespierde lichaam van haar metgezel.
‘Zullen wij nu gaan trouwen?’stelde zij voor. Haar glimlach werd door de
glimlach van Izanagi beantwoord en uit hun ogen sprak dezelfde tederheid
en dezelfde hartstocht.
‘Laten wij elkaar beminnen en voor een nageslacht zorgen’, sprak het
meisje. En de beide godenkinderen verenigden zich met elkaar. Vol
ongeduld wachtten zij op hun eerste kind. Maar wat een teleurstelling;
het leek helemaal niet op hen! Izanami had een monster gebaard dat op
een grote bloedzuiger leek. Zij waren zo diep geschokt dat zij er niet
naar wilden kijken. Uit twijgen vervaardigden zij een bootje, legden het
wezen erin en lieten het met de stroom wegdrijven. Het tweede kind werd
opnieuw een teleurstelling. Het leek op een grote kwal, en de ouders
lieten het liggen waar het ter wereld was gekomen. Wanhopig besloten zij
om de goden uitleg van dit raadsel te vragen.
‘Waarom hebben wij geen mooie kinderen gekregen, zoals ons beloofd was?’
vroeg Izanagi.
‘Het is de wil des hemels!’antwoordden de goden. ‘Volgens de regels van
de schepping moet de man de vrouw ten huwelijk vragen en niet omgekeerd.
Izanami heeft het eerst gesproken en daarom is dit ongeluk over jullie
gekomen. Ga naar de aarde terug en denk aan wat wij gezegd hebben!’
Het jonge paar wist niet wat zij hierop moesten antwoorden. Zij bogen
het hoofd en verlieten de hemel om weer naar de aarde terug te keren.
Daar aangekomen durfde de godin haar gemaal niet meer in de ogen te
zien, noch tegen hem te spreken. Toen Izanagi merkte dat zijn vrouw zich
zo schuldig voelde, kreeg hij diep medelijden met haar en zei:
‘geliefde, het is jouw schuld niet! De goden hebben ons niet van tevoren
ingelicht en ik mag mij even schuldig gevoelen.’ De jonge god keek met
welgevallen naar de bekoorlijke gestalte van zijn vrouw. Hij zag hoe
verdriet haar blik verduisterde en hoe haar mond gesloten bleef.
Langzaam boog zij het hoofd, terwijl er een paar tranen uit haar ogen
drupten. Izanagi sloeg zijn armen beschermend om haar heen en weer
verenigden zij zich.
Hun gehoorzaamheid aan de goden werd beloond, maar heel anders dan zij
gedacht hadden. Zij kregen kinderen en het werden de mooiste kinderen
ter wereld: de Japanse eilanden met hun rotsen en hun bergen, hun
beekjes en rivieren, hun pijnbomen en kersenbomen. En toen de schepping
van deze eilanden voltooid was, verschenen ook de dieren en de mensen.
Alles wat er op de Japanse eilanden groeit en leeft, zijn kinderen van
Izanagi en Izanami.
t
EENVOUDIGE
INLEIDING in de GESCHIEDENIS VAN JAPAN
tot 1850
In
de IJstijd, toen het zeeniveau laag was, hebben de eerste bewoners
van Japan de archipel waarschijnlijk over land bereikt. Deze eerste
bewoners kwamen bijvoorbeeld uit Sachalin, Siberië, China en Korea. Er
zijn gereedschappen gevonden, die mogelijk 40.000 jaar oud zijn.
Het vroege Japan, tot 710
De tijd van ongeveer 13000 v.Chr. tot 300 v.Chr. werd de Jomonperiode
genoemd.
De bewoners van de Japanse eilanden waren vissers, jagers en
verzamelaars. De naam ‘Jomon’ komt van het aardewerk dat er werd gemaakt
en gebruikt. De beelden van klei, waaronder schepen en vrouwenfiguren,
behoren tot de oudste ter wereld.
DeYayoi periode
duurde van ongeveer 300 v.Chr. tot 300 na Chr. De
belangrijke ontwikkeling in deze periode was die van de rijstbouw. Toen
de landbouw werd geïntroduceerd ontstonden er sociale klassen. Delen van
het land verenigden zich onder leiding van machtige grondeigenaren.
Chinese reizigers die gedurende de Han- en Wei-dynastie Japan bezochten,
vertelden dat een koningin, Himiko genaamd, over het land regeerde. In
de Yayoi periode werden ijzer en andere zaken geïntroduceerd vanuit
Korea. Er was een keizer, die - naar men zei - afstamde van de
zonnegodin Amaterasu.
In Shinto (http://www.cedargallery.nl/nljapan_religie.htm
) vereert men de natuur. De manifestaties van de natuur worden 'kami' genoemd.
Deze kregen de betekenis van goddelijke krachten en worden in Japan
verantwoordelijk gehouden voor de schepping en de verdere ontwikkeling
van de wereld.
Op 'de wereld' had men twee verschillende visies. In het oude Shinto was
de ene visie, dat de wereld verticaal was opgebouwd en bestond uit 'de
Hemelse Vlakte', welke door kami werd bewoond. Daaronder bevond zich de
aarde, die bevolkt werd door gewone stervelingen. En tenslotte een
onderwereld, waar de overledenen zich ophielden. Daarnaast werd er
gesproken over twee lagen: 'het Eeuwige Land', een soort paradijs. En
het aardse tranendal.
Wat we in het oog moeten houden is echter, dat er in Shinto geen regels
of dogma's bestaan en daardoor kon er in de loop der tijden veel
veranderen. Shinto had echter wél steeds een zekere invloed, gedurende
de hele geschiedenis van Japan.
Aan het begin van de Kofunperiode (300-538)
had er zich een
machtscentrum ontwikkeld op de vruchtbare Kinaivlakte. Rond 400 werd het
land een eenheid, Yamato Japan met als politiek centrum de
provincie Yamato. Yamato is ongeveer wat we nu kennen als de prefectuur
Nara. In tegenstelling tot de voorgaande periodes gaf niet het aardewerk
zijn naam aan deze periode. Kofun zijn namelijk grote graven. Deze
werden in de Kofunperiode gebouwd voor de politieke leiders. Yamato
Japan strekte zich uit van Kyushu tot de Kinaivlakte, maar Kanto, Tohoku
en Hokkaido behoorden nog niet tot het land.
De keizer was de heerser van Yamato Japan en woonde in de hoofdstad. De
hoofdstad verplaatste zich regelmatig. Maar de Sogaclan veroverde al
snel de echte politieke macht. Dat betekende niet dat de keizer werd
afgezet. Hij bleef het symbool van de macht en voerde Shintorituelen
uit. De werkelijke macht berustte echter niet meer bij hem.
Het Heiantijdperk.
De machtige familie Fujiwara en keizer Kammu lieten in 794 een
nieuwe hoofdstad bouwen, Heian-kyo (nu Kyoto). In het nieuwe systeem,
naar Chinees voorbeeld, waren land en volk eigendom van de keizer.
Boeddhistische instellingen, grote landheren en kolonisten die de
landsgrenzen verlegden, waren vrijgesteld van belastingen.
De Fujiwaraclan werd steeds invloedrijker, door op te treden als regent
en door ervoor te zorgen, dat hun dochters trouwden in de keizerlijke
familie.
De Minamoto stichtten in 1185 het eerste militaire shogunaat te Kamakura.
De samoerai vormden een aparte
feodale krijgskaste. Hun macht groeide vanaf de 11de eeuw tot aan het
begin van de 18de. Daarna nam het geleidelijk af. De samoerai waren
afhankelijk van de daimyo's, die behoorden tot de machtige,
aristocratische families die het land in feite regeerden. Een
daimyō (大名) is een Japanse krijgsheer behorend tot de
samoeraiklasse. Letterlijk betekent daimyō grote naam. Sommige van deze
heersers uit de feodale periode van Japan (12e eeuw tot 19e eeuw),
hadden een enorme macht. Niet alleen op militair terrein, maar ook op
economisch terrein.
Vanaf het einde van de 12de eeuw werd de uitoefening van de keizerlijke
macht geheel overgelaten aan een shogun, een militaire dictator. De
daimyo waren enkel ondergeschikt aan deze shoguns. De shogun waren een
soort onderkoning, terwijl de keizer enkel in naam heerser was en in
Kyoto verbleef. De daimyo's heersten over hun eigen staten of staatjes
met de samoerai als hun goed georganiseerde krijgsmacht.
Het ideaal van de samoerai was moed, onwankelbare trouw en
zelfopoffering.
Minamoto Yoritomo vestigde zijn regering in het dorp Kamakura, ver
van het keizerlijk hof. Er heerste 150 jaar relatieve vrede en
stabiliteit in het rijk. In Kamakura werden tempels en kunstwerken
gebouwd, die Yoritomo's krijgersidealen van stoïcisme, zelfdiscipline,
soberheid en loyaliteit weerspiegelden. Het uit China overgedreven
zenboeddhisme (zie o.a.
http://www.cedargallery.nl/engpoems_hindu.htm
voor zenteksten) was populair onder samoerai. Verschillende
boeddhistische sektes deden hun best het gewone volk te bekeren.
Kamakura, 2010 ©wagenvoorde
In de 6de eeuw kwam het Boeddhisme via Korea naar Japan. Had Shinto zich
al aangepast aan het Confucianisme, nu onderging het opnieuw een
wijziging. Het Confucianisme legde vooral de nadruk op de verering van
de voorouders. Dat paste goed binnen Shinto, waarin absolute
gehoorzaamheid aan de overheid en liefde voor de ouders ook een groot
goed werden geacht.
De kami hebben niet alleen het maatschappelijke en culturele leven van
het land beïnvloed, maar ook de politieke geschiedenis. Een oud verhaal
vertelt hoe de keizers afstammen van de godin Amaterasu.
Het aangeboren gevoel voor
assimilatie, dat de Japanner altijd heeft gekenmerkt, komt ook duidelijk
tot uiting in de versmelting van Shinto met het Boeddhisme. Het
Boeddhisme werd niet direct omarmd, maar toen het aanvaard werd,
beschouwde men de kami als incarnaties van Boeddha of hemelse
bemiddelaars tussen goden en mensen. Dit stadium van ontwikkeling wordt
aangeduid als Shinto-Boeddhisme.
Gedurende de 13de eeuw ontstond als een reactie hierop het
Watarai-Shinto, waarin gestreefd werd naar een terugkeer tot de
oorspronkelijke Shinto-godsdienst. Het zou te ver voeren om alle
godsdienstige stromingen hier verder uit te werken. (http://www.cedargallery.nl/nljapan_religie.htm) Maar om enig
inzicht te verkrijgen in de geschiedenis van Japan is het goed, om deze
twee religieuze hoofdstromingen te kennen en om te weten, dat ze in
Japan met elkaar versmolten zijn. Dit blijkt o.a. uit het feit, dat de
meeste Japanners Shintoïst en Boeddhist zijn, tegelijk. In de meeste
huizen vindt men dan ook twee altaren, één bestemd voor de familie-kami
en de godin Amaterasu, en een tweede voor Boeddha.
De Grote Boeddha in Kamakura, 2010 ©wagenvoorde
In
1274 en in 1281 werd het land aangevallen door de Mongolen. Dit
verzwakte de middelen en het gezag van Kamakura.
De militaire macht ging terug naar het keizerlijk hof in Kyoto. Onder
bescherming van de shogun Ashikaga Yoshimasa floreerden de kunsten,
zoals het noh-theater en de theeceremonie. Er ontstond echter een
machtsstrijd, terwijl er chaos en honger op het platteland heersten. Dit
leidde tot de zogenaamde Ōnin-oorlog.
De
Ōnin-oorlog begon als een conflict over wie er shogun zou worden na de
dood of aftreding van Ashikaga Yoshimasa.
In 1464 had Yoshimasa nog geen erfgenaam. Daarom drong hij er bij zijn
jongere broer, Ashikaga Yoshimi, op aan om zijn leven als monnik op te
geven zodat hij de opvolger kon worden. In 1465 kreeg Yosimasa echter
onverwacht een zoon, Yoshihisa, waardoor Yoshimi niet langer aanspraak
kon maken op de titel van Shogun. Dit veroorzaakte onenigheid tussen de
twee broers.
Tegen 1467 had de onzekerheid over wie Yoshimasa zou gaan opvolgen; zijn
zoon of zijn broer, een breuk veroorzaakt tussen de verschillende clans
van Japan. Uiteindelijk waren het Hosokawa Katsumoto en Yamana Sōzen die
als eerste met elkaar in gevecht gingen, waarna de rest van de clans
volgde.
Juli 1467 wordt over het algemeen gehanteerd als de periode waarin de
Ōnin-oorlog officieel begon, daar de gevechten toen echt uitbraken. In
september dat jaar werd Kioto aangevallen. Het noordelijke deel van de
stad werd verwoest en de inwoners vluchtten massaal weg.
Zowel Yamana Sōzen als Hosokawa Katsumoto stierven in 1473, maar de
oorlog ging zonder hen gewoon door. Geen van beide partijen had enig
idee waar de oorlog toe zou leiden of hoe er een einde aan kon worden
gemaakt. Wel verloren veel clans hun grondgebieden en rechten.
Terwijl oorlog ooit voorbehouden was geweest aan samoerai, ontstonden nu
allerlei legers, o.a. bestaande uit boeren die hoopten op betere
leefomstandigheden door succes op het slagveld.
In 1542 introduceerden de Portugezen het vuurwapen in Japan. Het contact
met Europeanen destabiliseerde de politieke situatie nog verder.
Nadat Japan meer dan een eeuw was geteisterd door oorlogen, stelde Oda
Nobunaga zich ten doel om eenheid te bewerkstelligen. Hij was tamelijk
succesvol. In 1582, toen hij tot zelfmoord werd gedwongen had hij 30 van
de 68 Japanse provincies onder controle. Zijn opvolger zette zijn missie
voort.
In 1603 werd Tokugawa Ieyasu door de keizer tot shogun benoemd. Om een
eind te maken aan grondoorlogen mochten samoerai geen land meer
bezitten. Boeren kregen stukjes land toegewezen en werden verplicht deze
te bebouwen.
William Adams, een Engelsman die in 1600 op een Hollands schip Japan
bereikte, hielp Ieyasu in de twee volgende decennia op allerlei gebied.
In 1635 werd de buitenlandse handel beperkt tot het eiland Decima in de
Baai van Nagasaki. Vanaf 1641 werden alleen Chinese en Hollandse
handelaren toegelaten. Dit luidde 200 jaar isolatie van de rest van de
wereld in.
Kyoto bleef tijdens de Tokugawaperiode de officiële hoofdstad, maar Edo
was intussen de grootste stad en rond 1700 waarschijnlijk de grootste
stad ter wereld. Hier bloeiden ook de kunsten, zoals het kabuki- en
bunrakutheater en de ukiyo-e-werken van bijvoorbeeld Hokusai en
Hiroshige.
(lezing:
http://www.cedargallery.nl/nleducatie_japan_kunst.htm )
In de 17de eeuw ontstaat ook het beroep van geisha.
De
tegenhanger van de samoerai is de geisha. Japan is nu eenmaal een land
van uitersten, van tegenstellingen. Naast de verfijnde poëzie, de liefde
voor de natuur en levende wezens kennen we ook de verhalen over
meedogenloze wreedheid. De Japanners zijn vol medeleven, bijzonder
hulpvaardig en uiterst beleefd. Maar ook onvoorstelbaar gedisciplineerd.
De geisha vertegenwoordigt de hoofddeugden van de Japanner:
gastvrijheid, liefde voor de natuur en gevoel voor kunst. 'Geisha'
betekent dan ook letterlijk 'kunstenares'.
Geisha in winterkostuum, 1885
Een geisha volgt een jarenlange opleiding, zodat ze bijvoorbeeld goed
kan zingen en dansen.
Ze leert ook de shamisen (of sangen) bespelen, een soort luit met een
lange, smalle hals en een groot houten plectrum.
De hoofdtaak van de geisha is de gasten bezig te houden en te zorgen
voor een ontspannen, vrolijke atmosfeer. Zij wordt al op jeugdige
leeftijd voor dit beroep opgeleid. Sommige geisha's werken ook bij een
theater of worden op oudere leeftijd eigenares van een restaurant of
lerares in muziek en dans.
In 1853 arriveerde Matthew Perry met negen Amerikaanse schepen in de
baai van Edo...
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
T O P - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - -
DE
GESCHIEDENIS VANAF 1100 - Chûsei, middentijd
een aantal namen en begrippen
Shōgun
generaal die de barbaren verslaat.
Shōgu
is de afkorting van de titel Seii Taishōgun. Dit betekent 'generaal die
de barbaren verslaat' en was oorspronkelijk de titel voor een Japanse
militair leider.
De Shogun had gedurende de Heianperiode (794-1185) de taak om de Emishi,
volgens de Japanners 'barbaren', te bestrijden. Deze traditie leefde
later voort in de naam bakufu voor de hofhouding van de Shogun, het
woord betekent zoiets als 'tent-regering'.
De Kamakuraperiode
De Kamakuraperiode is het tijdperk uit de geschiedenis van Japan, dat
duurde van 1185 tot 1333. Het tijdperk is vernoemd naar het
Kamakura-shogunaat, dat tijdens vrijwel deze gehele periode aan de macht
was in Japan. Dit shogunaat werd officieel opgericht in 1192 in Kamakura
door de eerste Shogun van Japan,
Minamoto no Yoritomo
Eind 12e eeuw kreeg Minamoto Yoritomo, de leider van de machtige familie
Minamoto, de titel Shogun. Hij zorgde ervoor dat er in elke provincie
een afgevaardigde van de shogun was. Officieel had Yoritomo als shogun
slechts de controle over de militaire aspecten van de Japanse
samenleving, maar de facto werd hij de heerser van Japan. De tennō (de
Japanse naam voor de keizer) regeerde enkel nog in naam.
De Kamakuraperiode kenmerkt zich door de toename van geavanceerde
militaire technologieën.
Het door Minamoto no Yoritomo opgerichte shogunaat was geen nationaal
regime, maar had wel de macht over een groot stuk land. Het vocht onder
andere tegen de Noordelijke Fujiwara. In 1189 werd de vierde leider van
deze clan, Fujiwara no Yasuhira, verslagen door Yoritomo.
Tijdens de Kamakuraperiode vond ook een van de belangrijkste militaire
gebeurtenissen uit de geschiedenis van Japan plaats: de Mongoolse
invasies van Japan. Tweemaal probeerden de Mongolen onder leiding van
Koeblai Khan Japan binnen te dringen, maar beide aanvallen werden
afgeslagen. De oorlog putte de voorraden van de overheid echter uit,
waardoor nieuwe belastingen werden ingevoerd. Tevens bleek de overheid
niet in staat om alle samoerai die mee hadden geholpen de aanval af te
slaan, te kunnen belonen voor hun werk. Dit leidde tot onenigheid binnen
de troepen. De zwakke economie, gecombineerd met plunderingen door
ronin
maakten dat de machtspositie van het shogunaat begon te wankelen. Een
ronin is een samoerai, die door zijn daimyo weggestuurd is of wiens
daimyo gestorven of in ongenade gevallen is bij de shogun. Hij leeft
meestal afgelegen in de bergen, waar hij bandieten doodt, en probeert om
weer bij zijn meester in de gratie te komen. Soms kwamen meerder Ronins
bij elkaar en gingen samen over tot plunderen.
De grote onrust in het land tijdens de Kamakuraperiode versterkte bij
veel mensen de behoefte om hun heil te zoeken in het geloof. Binnen het
boeddhisme
ontstonden twee nieuwe stromingen: Jodo shu en Zen. Het klooster bij de
berg Hiei verkreeg grote politieke macht.
Shinran
Een aantal monniken die de Tendai-sekte van het Boeddhisme hadden
verlaten, richtten hun eigen sektes op, waaronder:
Honen, oprichter van Jodo shu.
Shinran, leerling van Honen en oprichter van Jodo Shinshu
Dōgen, oprichter van de Sotoschool voor Zen.
Eisai, oprichter van de Rinzaischool voor Zen.
Ook architectuur, schilderkunst, tuinaanleg en bloemschikkunst
(ikebana) kwamen in de Kamakuraperiode tot bijzondere bloei.
Muromachi of Ashikaga periode
(1336 - 1467)
Na de tweede Mongoolse oorlog was het Kamakura shōgunaat erg verzwakt.
Zoals al eerder vermeld waren de krijgsheren ontevreden, omdat een
beloning voor hun dappere inzet tijdens het treffen met de Mongolen
uitbleef. De shōgunale kas was echter leeg.
Keizer Godaigo
zag nu zijn kans schoon om zijn gezag te herstellen. Hij verzamelde de
ontevreden krijgsheren in één leger en trok ten strijde tegen de regent
Hojo. Het keizerlijke leger versloeg de troepen van Hojo, zodat in 1333
de keizer het shōgunaat kon afschaffen en de keizerlijke macht kon
worden hersteld. Dit herstel was echter maar van korte duur. Hier zijn
verschillende redenen voor aan te voeren. Ik wil er twee noemen. De
keizer maakte de vergissing om de krijgsheren, die niet in de voorste
gelederen hadden meegevochten tegen Hojo, toch als eersten te belonen.
Hetgeen uiteraard kwaad bloed zette. Een tweede reden was dat bij het
installeren van het Kamakura shōgunaat duidelijk was geworden dat
(theoretisch althans) de absolute macht in Japan aan wie dan ook kon
worden toegekend. Wij zullen later nog zien dat dit laatste gegeven op
het eind van de Muromachi periode, wanneer de Edo periode aanvangt, een
belangrijke factor zal worden in de geschiedenis van Japan. Ieyasu
Tokugawa neemt dan besluiten die de opkomst van een buitenstaander tot
in de allerhoogste rangen van het Japans bestuurlijk bestel zo goed als
onmogelijk maken.
De ontevreden krijgsheren, met aan hun hoofd
Ashikaga Takauji
rebelleerden tegen de keizer. Takauji slaagde er in 1336 in om de keizer
uit Kyōto te verdrijven en installeerde zelf een nieuwe keizer. Met in
het achterhoofd ‘voor wat hoort wat’, benoemde deze laatste Takauji
prompt tot shōgun.
In 1336 werd Takauji Ashikaga shōgun en de regering werd weer in Kyōto
gehuisvest. Tijdens dit tweede shōgunaat of het Ashikaga shōgunaat,
werden de daimyo (lokale vorsten) machtiger en bevochten elkaar bijna
voortdurend.
Maar er was ook aandacht voor andere onderwerpen dan strijden. De
bonsai en de thee ceremonie deden hun intrede. Het No-theater, de
landschapschilderingen en de poëzie maakten opgang.
De afgezette keizer Godaigo vluchtte naar de berg Yoshino en hij
verklaarde zichzelf de enige wettelijke keizer.
Deze periode wordt de Nanbokusho (noord- en zuid dynastie) genoemd en
duurde tot 1392. In 1392 eindigde het schisma (waarbij er er twee
keizers aan de macht waren)door toedoen van shōgun Yoshimitsu.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
T O P - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - -
De
GRONDWET van JAPAN
Voor wie de Engelse taal machtig is, volgt hieronder
een deel van de Japanse grondwet. De volledige tekst is te lezen via de
link daaronder.
Promulgated November 3, 1946
We, the Japanese people, acting through our duly
elected representatives in the National Diet, determined that we shall
secure for ourselves and our posterity the fruits of peaceful
cooperation with all nations and the blessings of liberty throughout
this land, and resolved that never again shall we be visited with the
horrors of war through the action of government, do proclaim that
sovereign power resides with the people and do firmly establish this
Constitution. Government is a sacred trust of the people, the authority
for which is derived from the people, the powers of which are exercised
by the representatives of the people, and the benefits of which are
enjoyed by the people. This is a universal principle of mankind upon
which this Constitution is founded. We reject and revoke all
constitutions, laws, ordinances, and rescripts in conflict herewith.
We, the Japanese people, desire peace for all time
and are deeply conscious of the high ideals controlling human
relationship, and we have determined to preserve our security and
existence, trusting in the justice and faith of the peace-loving peoples
of the world. We desire to occupy an honored place in an international
society striving for the preservation of peace, and the banishment of
tyranny and slavery, oppression and intolerance for all time from the
earth. We recognize that all peoples of the world have the right to live
in peace, free from fear and want.
We believe that no nation is responsible to itself
alone, but that laws of political morality are universal; and that
obedience to such laws is incumbent upon all nations who would sustain
their own sovereignty and justify their sovereign relationship with
other nations.
We, the Japanese people, pledge our national honor to
accomplish these high ideals and purposes with all our resources.
http://www.sangiin.go.jp/eng/law/tcoj/index.htm
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
T O P - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - -
NARA,
710-794
In het begin van de achtste eeuw na Christus liet de Japanse overheid
een grootse hoofdstad aanleggen op de vlakte van Nara, dertig kilometer
ten oosten van het huidige Osaka. Ongeveer een eeuw lang had het Japanse
hof gezeteld in het nabijgelegen Asuka-bekken, een vruchtbare en
lieflijke streek, maar nu bouwde men voor het eerst in de Japanse
geschiedenis een grote stad voor wel tweehonderdduizend inwoners, naar
het model van de Chinese hoofdstad Chang-an. (Chang-an is het huidige
Xi'an.) Er was een rechthoekig stratenpatroon, met het keizerlijke
paleis aan het noordelijke uiteinde. De nieuwe stad telde ook
achtenveertig boeddhistische tempels en diverse markten, waar zijde,
papier, inkt en fijne keramiek werden verkocht.
Kofuku-ji, een boeddhistisch tempelcomplex, werd in 669 gesticht en
bestond op het hoogtepunt uit maar liefst 175 gebouwen. Nu zijn er
slechts enkele over, zoals de pagode met vijf etages uit 1426.
2010 ©wagenvoorde
Nara werd in 710 tot hoofdstad uitgeroepen. Het heette toen Heijo-kyo,
'oord van vrede'. In het daaropvolgende decennium verschenen er twee
officiële geschiedeniswerken, Kojiki (712) en Nihonshoki (720), die in
de eerste plaats bedoeld waren om de heerschappij te rechtvaardigen van
stammen uit de Yamato-streek (een deel van de moderne prefectuur Nara).
Deze stammen speelden sinds de zesde eeuw een dominante rol in het land.
Ze leverden de vorsten en vorstinnen die over Japan regeerden,
onderhielden contacten met Korea en China, en hadden de beste schrijvers
in dienst.
In enkele eeuwen was het agrarische Japan onder Chinese en Koreaanse
invloed getransformeerd tot een gecentraliseerde staat met uitvoerig
hofceremonieel, een netwerk van tempels, ambitieuze bouwprojecten en
niet te vergeten een schrift dat de Japanners in aanraking bracht met
vijftienhonderd jaar Chinese cultuur. Alle hovelingen leerden Chinees,
en in de loop van de achtste eeuw stuurden de Japanners zes officiële
gezantschappen naar Chang-an; elk gezantschap telde vermoedelijk vier- à
vijfhonderd man.
Kasuga 2010 ©wagenvoorde
Het Kasugaheiligdom, een van de bekendste shintobezienswaardigheden, was
oorspronkelijk het schutsheiligdom van de familie Fujiwara, die Nara
hielp stichten. Het oorspronkelijke gebouw werd in 710 voltooid. Volgens
het shintoïstische principe van reinheid en vernieuwing werd het iedere
twintig jaar afgebroken en opnieuw gebouwd. In de loop der eeuwen
gebeurde dit tientallen keren, maar het huidige gebouw dateert uit 1863.
Daibutsu-den 2010 ©wagenvoorde
Het tempelcomplex Todai-ji bestaat uit de Grote Boeddhazaal (Daibutsuden),
subtempels, zalen, pagoden en poorten van historisch en architectonisch
belang. De bouw van de Todai-ji (voltooid in 752) was een project van
keizer Shomyo om Nara's positie als hoofdstad en boeddhistisch centrum
te verstevigen. Toen in het jaar 752 de grote Boeddha van de
Todai-tempel in Nara werd ingehuldigd, waren er duizenden monniken bij
aanwezig, en vele hooggeplaatste buitenlandse gasten, tot Indiase
brahmanen aan toe.
2010 ©wagenvoorde
Al verschillen het Japans en het Chinees volkomen in grammatica en
klanksysteem, toch ontwikkelden de Japanners een manier om hun taal in
Chinese karakters weer te geven, en in de tweede helft van de achtste
eeuw stelden ze de Manyoshu samen, de eerste en rijkste van alle Japanse
poëziebloemlezingen. De grote meerderheid van de gedichten stamt uit de
jaren 645-759, maar de verzameling bevat ook ouder werk. Haast alle
Japanse dichters uit deze periode beschrijven een vriendelijke natuur.
Todaiji Nandaimon
In 794 keerde keizer Kammu de stad Nara de rug toe en liet veertig
kilometer verder naar het noorden een nieuwe hoofdstad aanleggen, die de
naam 'Heiankyo' kreeg, 'Hoofdstad van Vrede en Rust'. Dit is de stad die
wij kennen onder de naam Kyoto. De voornaamste aanleiding tot deze
verhuizing was de buitensporige macht van de boeddhistische tempels van
Nara, die inmiddels een bedreiging vormden voor het centrale gezag.
Lezing over o.a. dit onderwerp:
http://www.cedargallery.nl/nleducatie_japan_kunst.htm
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
T O P - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - -
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Aanbevolen literatuur, bronnen
Japan, Peter Pörtner
Japanse sagen en verhalen, M.A. Prick van Wely
Japan, de onzichtbare drijfveren van een wereldmacht, K.G. van Wolferen
Lost Japan, Alex Kerr
De strategie van de samoerai, Miyamoto Musashi
<
vorige
|