Cedar Gallery
Engels
|
KIJK- EN INFOSECTIE VAN ARCHITECTEN Een architect heeft, als ontwerper
van de wereld om ons heen, een grote invloed op ons welbevinden. |
 |
TADAO ANDO PAUL ANDREU ANTONI GAUDÍ ADAM KALKIN
Tadao Ando is in Osaka, Japan geboren. Hij groeide
daar op toen Japan van de oorlog herstelde en werd door zijn grootmoeder
grootgebracht. Hij bracht veel tijd buiten door. Toen hij ongeveer
twaalf was, begon hij bij een plaatselijke timmerman te werken. Hier
leerde hij hout bewerken. Toen hij ongeveer achttien was, ging hij
tempels en theehuizen in Kyoto bezoeken.
Er is veel traditionele architectuur in Kyoto. Tadao Ando studeerde geen
architectuur, maar leerde het voornamelijk door te kijken als er gebouwd
werd en door boeken te lezen. Hij begon met Le Corbusier.
Suntory Museum, Osaka
Tadao Ando bezocht de Verenigde Staten, Europa en
Afrika in de periode 1963-1969. In 1969 richtte hij de firma
Tadao Ando Architects &
Associates op.
Hij won veel prijzen met zijn werk.
Dingen die zijn werk hebben beïnvloed zijn het Pantheon in Rome en de
'Enso', een soort van teken uit het Zen boeddhisme. De Enso is een
eenvoudige cirkel getekend met een enkele, brede penseelstreek. Het is
het symbool van oneindigheid, en geeft eenheid weer, de perfecte
meditatieve staat en Satori (verlichting).
Tadao Ando's eerste project was het Row Huis in Sumiyoshi, Osaka, in
1975, een eenvoudig huizenblok.
Het Koshino Huis is in twee periodes gebouwd (1980-81 en 1983-84) en het
is een meesterwerk. Het bevat alle elementen van Tadao Ando's
architectonische vocabulaire, met name het licht.
Tadao Ando's meest markante gebouwen zijn de religieuze gebouwen. Hij
heeft een aantal Christelijke kapellen gebouwd en andere bouwwerken voor
religie en bezinning. Een van de meest verbazingwekkende voorbeelden is
een 'simpele': De Kerk van het Licht (Baraki, Osaka, 1988-89). (zie foto
in Engelse tekst hiernaast) Het bestaat uit een rechthoekige betonnen
ruimte doorkruist door een vrijstaande muur. De snijdende muur leidt de
bezoeker de kapel in. Hierdoor wordt men zich sterk bewust van de
architectuur.
Awaji is het grootste eiland, 600 km ten
zuid-westen van Tokyo tegenover Kobe in de baai van Osaka. Hier bouwde
Tadao Ando zijn Water Tempel op een heuvel boven een kleine haven.
Terwijl de bezoeker een smal paadje volgt, ziet hij eerst een lange
betonnen muur, 3 m hoog, met een enkele opening. Door deze deur vindt
hij geen ingang, maar een nieuwe muur. Als hij dit nieuwe betonnen
scherm is gepasseerd, ontdekt de bezoeker een ovale lotus vijver, 40 m.
lang en 30 m. breed. In het midden van de vijver leidt een trap naar de
echte ingang van de tempel. Hier bevindt zich een beeld van boeddha met
zijn rug naar het westen, waar door de enige opening het licht van de
ondergaande zon binnenvalt. Bij zonsondergang op deze plek kan men de
woorden van Tadao Ando goed begrijpen. Hij zei: "Architectuur is
vergeten, dat ruimte een bron van inspiratie kan zijn."
Enkele andere religieuze gebouwen van zijn hand zijn: De Water Tempel in
Hyiogo, de Meditatieruimte UNESCO in Parijs, enz.
Het Kindermuseum (1988-1989) ligt op een beboste
heuvel met uitzicht op een meer dichtbij de stad Himeji. In dit werk van
Tadao Ando wordt de bezoeker uitgenodigd om de architectuur in relatie
met zijn natuurlijke omgeving te ontdekken. Het hoofdonderdeel van het
museum heeft een bibliotheek, theaters, een hal die voor meerdere
doeleinden te gebruiken is, en een restaurant. Het buitentheater bevindt
zich op het dak, en geeft een prachtig uitzicht op het meer. Een
waterval en vijver bij het gebouw dienen ook om het verband tussen het
museum en het landschap van het meer aan te brengen. Een pad gemarkeerd
door een lange betonnen muur leiden de bezoeker weg van het hoofdgebouw
naar een vierkant gebouw van twee verdiepingen hoog.
Langs dit pad heeft Tadao Ando een verrassende groep van 16 betonnen
zuilen geplaatst. In hun houten omgeving herinneren deze 9 m hoge
pilaren eraan, dat de eerste zuilen geïnspireerd waren op bomen. Hier
dichtbij ontwierp Tadao Ando het Kinder Seminarie (1991-92)
Een van zijn werken in Europa staat in Duitsland. Het is het
Raketenstation, een museum dichtbij museuminsel Hombroich.
Als u hier klikt,
vindt u een pagina met informatie over het museumeiland Hombroich en het
Raketstation. U kunt daar ook een video over het raketstation te
bekijken.
Als de video afgelopen is, staan er een aantal kleine afbeeldingen op
het scherm. Als u deze aanklikt, kunt u meer videos met werken van Tadao
Ando bezichtigen.
Azuma House, Osaka
----------------------------------------------------------------------------
top ----------------
Paul Andreu is op 10 juli 1938 geboren in Bordeaux
Caudéran. Zijn opleiding tot architect kunt u hiernaast lezen, in de
Engelse tekst.
Paul Andreu is bekend geworden vanwege de meer dan 50 vliegvelden in
Europa, Azië en Afrika, die hij heeft ontworpen, en eveneens door het
ontwerp van de Grande Arche de la Defense in Parijs.
De laatste jaren is hij in toenemende mate actief geweest in het verre
oosten. Hij ontwierp het vliegveld van Shanghai en het Guangzhou
Gymnasium, het Kanton sport centrum en het Maritiem museum van Osaka.
De Beijing Opera is een van zijn spectaculairste projecten.
Het nationale theater in Beijing
In 1998 werd er een internationale wedstrijd uitgeschreven voor het ontwerp van een nieuwe opera. Andreu nam deel en won. Zijn ontwerp was echter verre van onomstreden. Sommigen vonden zijn supermoderne gebouw totaal niet passen in de omgeving. Het staat dichtbij historische monumenten zoals de Verboden Stad en de Grote Hal van het Volk.
Volgens anderen was het ongepast om zo'n
prestigeobject neer te zetten aan het Plein van de Hemelse Vrede waar in
1989 honderden studenten zijn gedood.
Hoe het ook zij, het theater is - na veel geruzie en een bouw van tien
jaar - gereed. Er is een kunstmatig meer aangelegd. In het midden is het
futuristische gebouw geplaatst (zie ook de foto's hiernaast) uit glas,
donker hout en titanium.
Onder het eivormige dak zijn een kunstcentrum, expositieruimte, winkels en een restaurant ingericht rond drie grote podiumzalen: een opera met 2.416 zitplaatsen, een concertzaal voor 2.017 bezoekers en een theaterzaal voor 1040 bezoekers.
Het project heeft veel vertraging opgelopen en er
woedde o.a. een hevige discussie over de landschapsarchitectuur. Andreu
wilde bescheiden, moderne verlichting en sobere beplanting. De
opdrachtgevers dachten daar heel anders over.
De architect heeft ernaar gestreefd een gebouw neer te zetten, dat recht
doet aan de historische omgeving waarin het zich bevindt, te midden van
gebouwen die de geschiedenis van de Chinese architectuur weerspiegelen,
maar dat tevens blijk geeft van de vitaliteit van moderne architectuur.
Of de mensen uit Beijing en de rest van China vinden dat het gelukt is
en of ze het ook zien als een nieuw element van/in hun eigen cultuur,
blijft de vraag.
----------------------------------------------------------------------------
top ----------------
ANTONI GAUDÍ
(1852-1926)
Gaudí groeide op in Reus. Na daar zijn jeugd
doorgebracht te hebben, ging hij architectuur studeren in Barcelona. Hij
was geen uitzonderlijk goede, maar wel een eigenzinnige leerling. Na
zijn afstuderen haalde hij zijn ideeën aanvankelijk uit boeken, maar hij
was tevens op zoek naar een eigen stijl. De tijd hiervoor was gunstig:
In heel Europa werd naar nieuwe ideeën gezocht. Na de periode van het
Classicisme begon men zich geleidelijk aan van de strenge regels te
bevrijden. Dit zag je met name in tuinen.
Vergeleken met de strakke, gestructureerde Franse tuinen was de bloei
van de Engelse landschapstuin een verademing. Zelfs aangelegde wilde
tuinen, hoe tegenstrijdig dit ook klinkt, werden populair.
Alles wat enigszins met de Middeleeuwen te maken had, stond opnieuw in
de belangstelling. De herontdekking van de Gotiek (late middeleeuwen)
was een tijdverschijnsel in heel Europa. Geometrische vormen en strakke
lijnen maakten plaats voor vloeiende, ornamentele lijnen, zo
karakteristiek voor de Jugendstil.
De Engelse kunsttheoreticus John Ruskin schreef in
1853 al “Het ornament is de oorsprong van de architectuur”.
Zowel de grotere vrijheid in de architectuur als de belangstelling
voor de Gotiek bleven bij Gaudí niet onopgemerkt. Hij liet zich door de
heersende stromingen beïnvloeden, met name door de neo-Gotiek.
De hernieuwde belangstelling voor de Middeleeuwen in de laatste decennia
van de 19de eeuw (de herontdekking van de Gothiek) was voor
de Catalanen niet alleen een aangelegenheid van kunst; het werd tot een
politiek signaal. Ook Gaudí werd gegrepen door de nationalistische
geestdrift. Hij voelde zich emotioneel verbonden met zijn volk. Hij
maakte kennis met de grote bouwwerken, kathedralen en Moorse gebouwen
van zijn vaderland en liet zich erdoor inspireren. Gaudí zette zich
daarnaast in voor betere omstandigheden voor arbeiders. Zijn eerste
grote bouwproject hield zich dan ook bezig met het onderbrengen van
jonge arbeiders van een fabriek. Hoewel het uiteindelijk slechts
uitmondde in de bouw van een fabriekshal , leverde het wel erkenning op.
Het project werd in 1878 op de wereldtentoonstelling in Parijs getoond
en het resulteerde in een levenslange vriendschap met Eusebi Güell, voor
wie Gaudí later talrijke bouwwerken zou maken.
Gaudí kreeg zijn eerste belangrijke opdracht al voordat hij bekend was. Hij kreeg de opdracht een kerk te bouwen ter ere van de heilige familie (Sagrada Familia).
buitenkant Sagrada Familia
Dit bouwwerk was bedoeld als protest tegen de
toenemende industrialisering en tegen het verlies van alle waarden.
In eerste instantie ging de opdracht naar een andere architect,
Francisco de Paula de Villar. Deze trok zich echter na een tijdje terug
en Gaudí nam in 1883 het werk van Villar over.
Nog in dezelfde periode volgden twee andere projecten. Een hiervan is
het huis Vicens. Gaudí combineerde hierbij ruwe natuursteen met
keramiektegels. In beide projecten is duidelijk sprake van Moorse
invloeden.
Waarschijnlijk is de vriendschap met Güell van grote invloed geweest op
Gaudí‘s werk. In elk geval kwam hij daar met de eerste uitingen van de
Jugendstil in aanraking, tijdens het luisteren naar gedichten van de
pre-rafaëlieten. Deze propageerden terugkeer naar de Middeleeuwen en ze
wilden vooral door middel van rijke ornamenten af van de strenge
classicistische kunstregels. In het bijzonder het werk van Dante Gabriel
Rossetti (1828 - 1882), een Engels dichter en kunstschilder (voor
schilderijen van Rossetti, klik op
http://www.liverpoolmuseums.org.uk/walker/exhibitions/rossetti/index.asp.)
maakte veel indruk op Gaudí.
Het eerste grote project voor Güell wordt een groot woonhuis voor de
fabrikant in Barcelona, in het jaar 1886. Hier treedt voor het eerst de
karakteristieke werkwijze van Gaudí naar voren. In plaats van met vaste
plannen aan een bouwwerk te beginnen, ontwikkelt zich het bouwwerk
gedurende de bouw. Net zoals de planten in de natuur tijdens de groei
veranderen, zo groeien de gebouwen van Gaudí. Aan dit huis voor Güell
vallen stijlelementen zoals de talrijke metalen ornamenten in Jugendstil
en de aan de Gotiek herinnerende spitsbogen op.
Een beschrijving van alle bouwwerken van Gaudí zou te ver voeren voor
een artikel als dit. Een voorbeeld van zijn genialiteit is te zien in de
uitwerking van een bijzonder idee van zijn vriend Güell.
Güell was in Engeland betoverd geraakt door de tuinarchitectuur.
Zoiets wilde hij ook in Barcelona. Gaudí moest een tuinstad maken die in
harmonie zou zijn met het landschap. Het Park Güell is uiteindelijk een
van de onvoltooide werken van Gaudí geworden, met o.a. enkele villa’s en
een groot terras.
Park Güell
Gaudï’s grote theoretische voorbeeld, John Ruskin (1819-1900, bekend als kunstcriticus, schrijver en dichter) had er al voor gepleit dat de architectuur een synthese van de kunsten moest zijn. De architect moest, naast architect, ook schilder en beeldhouwer zijn. Zijn essays (Ruskin's) over kunst en architectuur hadden enorm veel invloed in zijn tijd. Een mooi voorbeeld van een ‘totaalkunstwerk’ is de bank, die eindeloos lang als een slang over het grote terras kronkelt, bont versierd met gebroken keramische tegels. Een (gebruiks)voorwerp maar ook een feest voor het oog, als een kleurrijk schilderij van die andere beroemde Catalaan, Joan Miró (1893-1983).
Miró, Catalaanse boer bij
maanlicht. 1968
(Voor schilderijen van Miró, klik op http://www.insecula.com/us/contact/A009096_oeuvre_1.html )
Park Güell. Antoni Gaudí woonde van 1906 tot 1926
in dit huis.
Dit huis werd in 1904 gebouwd door Francesc Berenguer en
bevat originele werken van Gaudí en naaste medewerkers.
Vervolgens gaat Gaudí weer aan de slag met twee wooncomplexen. In de Passeig de Gràcia bouwt hij van 1904 tot 1906 een nieuw woonhuis, Casa Battlô.
Casa Battlô
De gevel is groenachtig blauw, de zuilen doen denken aan de poten van een mammoet, het dak aan een draak. Het heeft wonderlijke gewelfde balkonnetjes, van een afstand lijken het wel maskers met lege ogen. Strakke lijnen of rechte hoeken ontbreken, in tegenstelling tot het belendende perceel, waarvan het dak aan een strak Hollands trapgevelhuis doet denken. Bij Casa Battlô, bijna een sprookjeshuis, is het onvoorstelbaar , dat het om een verbouwing van een bestaande woning gaat.
Casa Milà
Het tweede project, in dezelfde straat, is Casa Milà. Het staat nu vooral bekend onder de –spottende- naam La Pedrera, de steengroeve. In deze twee laatste wereldlijke bouwwerken komen Gaudi’s grote vrijheid ten aanzien van traditionele bouwvormen en zijn enorme vormfantasie tot een hoogtepunt. Hij construeerde in Casa Milà ronde binnenplaatsen die naar boven toe breder, ruimer werden.
Casa Milà
Het gebouw bestaat zowel buiten als binnen uit welvingen en rondingen, met op het dak een soortement van landschap met fantasieschoorstenen en luchtkokers, in de vorm van sculpturen.
Schoorstenen,Casa Milà
En dan was Gaudí nog steeds bezig met La Sagrada
Familia.
Vanaf 1914 weigert hij elke nieuwe opdracht en wijdt hij zich geheel aan
de kerk, die uitsluitend door middel van giften tot stand moet komen!
Over het ontwerp en de bouw van de kerk is heel veel geschreven. De kerk
is de synthese van Gaudí’s scheppingskunst.
Tot slot nog een citaat van Gaudí.
“Wilt u weten waar ik mijn voorbeeld vandaan heb?” vroeg hij eens aan een bezoeker van zijn werkplaats. “Van een echte boom; hij draagt zijn takken en deze de twijgen en die weer de bladeren. En elk deel op zich groeit harmonisch omdat de kunstenaar God hem geschapen heeft.”
Sagrada Familia, boom
----------------------------------------------------------------------------
top ----------------
Adam Kalkin, architect
De Amerikaanse architect Adam
Kalkin ontwerpt niet. Hij bouwt huizen van loodsen en containers. Hij
improviseert. Al bouwend schept hij ruimte. Zijn ultieme doel is om te
bouwen zonder ontwerp, zonder opdrachtgever. Van niemand afhankelijk te
zijn. Wat hij doet is ook niet ontwerpen. Een loods of container is er
al. En deze worden niet bepaald geassocieerd met confortabel wonen...
Steeds meer architecten proberen echter het taboe op wonen in containers
te doorbreken. Kalkin bouwde bijvoorbeeld met twaalf scheepscontainers
een indrukwekkende villa met drie slaapkamers, twee badkamers en een
binnenplaats. Een dergelijke villa hoeft niet meer dan 60.000 euro te
kosten. In Los Angeles en Londen staan al containerwoningen, die
kunstenaars of startende ondernemers goed en goedkoop onderdak en
werkruimte verschaffen.
Kalkin laat momenteel (voorjaar 2008) een prefab huis van zeecontainers
bouwen, voor de tentoonstelling 'Home Delivery: Fabrication of the
Modern Dwelling' in het Museum of Modern Art in New York. In juli 2008
wordt het huis voor het publiek opengesteld. Het hele prefab fenomeen in
de architectuur wordt dan in het MoMA onder de loep genomen, met foto's,
films en maquettes van het werk van o.a. Frank Lloyd Wright, Richard
Rogers en Thomas Edison.
De huizen van Adam Kalkin zijn verbazingwekkend. Maar het lijken meer
kunstobjecten dan huizen waarin je graag zou willen wonen.
Om een indruk te krijgen van
hoe de woningen er uit zien, kunt u op de onderstaande links
klikken:
http://www.architectureandhygiene.com/bunnyLane/bunnyLane05.html
http://www.architectureandhygiene.com/12conHouse/12con_main.html
Tentoonstelling
‘Home Delivery: Fabrication of the Modern Dwelling’, MoMA New York, July
20. – Oktober 20. 2008:
http://www.moma.org/exhibitions/exhibitions.php?id=5476
