De architectuur van keizerlijke en religieuze bouwwerken in China is
heel herkenbaar. De Chinezen gebruikten namelijk meer dan 2000 jaar lang
hetzelfde architectonische model. Standaardelementen van
gebouwencomplexen zijn een poort, voor je het eigenlijke complex
binnenloopt, vierzijdige bouw rond binnenplaatsen en een serie hallen in
noord-zuid richting. De meeste Chinese gebouwen werden van hout gebouwd,
waardoor er vele zijn afgebrand.
Een aantal vaste elementen van de oorspronkelijke architectuur zijn de
volgende.
De Hal De Chinese hal is altijd volgens het volgende concept gebouwd: Er
is een platform van aangestampte aarde of steen en een aantal houten
zuilen. Het dak zit - naar westerse begrippen - tamelijk laag. Tussen
zuilen en balken zijn consoles (dougong) aangebracht, die het dak dragen
en het overhangen van de daklijst mogelijk maken. Het hout is
beschilderd en het dak is niet, zoals in het westen, recht, maar
gebogen. De daken zijn vaak bedekt met een soort tegels.
Tempel Chengdu
Gebouwen met meerdere
verdiepingen. Verdiepingsgebouwen kent
China in vele variaties. Ze variëren van huizen van twee tot torens van
zeven verdiepingen. Deze werden vaak gebouwd, om meer van het landschap
te kunnen genieten. Verdiepingspaviljoens bestonden ook, deze werden
gebuikt voor opslag. Opslag van belangrijke zaken, zoals bibliotheken
van boeddhistische soetra's, maar ook om enorme beelden in te plaatsen.
Deze verdiepingspaviljoens bezaten enkel deuren en ramen aan de
voorkant. Beide soorten verdiepingsgebouwen werden gebouwd met platform
en zuilen.
Links: Bell Tower, rechts: Drum
Tower, beide in Beijing
Ten tijde van het Chinese
keizerrijk had elke stad een Trommeltoren en een Beltoren, die ver boven
de omringende huisjes uitstaken. Ze waren in de wijde omtrek te zien en
te horen.
Hoewel deze niet allemaal meer bestaan, hebben zowel Beijing als Xi'an
nog indrukwekkende klokkentorens.
Deze 'bell and drum towers' tref je soms aan bij een tempelcomplex, maar
ze kunnen ook zo ergens in een stad of stadje staan. Ze werden gebruikt
om de inwoners van de stad te waarschuwen, in geval van gevaar. Maar al
spoedig werden ze gebruikt om de tijd aan te geven.
Al in 1272 werd de eerste houten Trommeltoren in Beijing gebouwd. Op
belangrijke uren van de dag werd er op de trommels, die in de toren
geplaatst waren, getrommeld.
De 'gulou' of 'Drum Tower' en de
'zhonglou' of 'Bell Tower' van Beijing staan dicht bij elkaar en een
kijkje waard.
Het Zomerpaleis, een keizerlijke tuin
in Beijing van ca. 70.000 m2. De gebouwen dateren uit de tijd van
keizerin Cixi.
Pagode
Een pagode is een gebouw
dat in veel boeddhistische tempels in Azië te zien is. De bekendste
pagodevorm werd ontwikkeld in China en Japan: een lange toren met zich
herhalende, meestal steeds kleiner wordende eenheden.
De Chinese pagode is in de eerste eeuw, tegelijk met de komst van het
boeddhisme, ontwikkeld uit de Indiase stoepa. Ze waren vaak bedoeld als
onderkomen voor een religieus beeld. De basis heeft gewoonlijk een
ondergrondse kamer.
De Chinese pagodes waren oorspronkelijk van hout, later ook van
bak- of natuursteen. Afbeeldingen van de vroegste pagodes zijn te vinden
in de wandschilderingen van de holentempels van Dunhuang in de provincie
Gansu. De oudste nog bestaande pagode in China is gebouwd in 523 bij het
Songyuesiklooster. Dit klooster ligt in de Songshanheuvels, nabij het
beroemde Shaolinklooster, in de provincie Henan. Eveneens van hoge
ouderdom zijn de Grote en de Kleine Wilde Gans pagodes uit Xi'an,
gelegen in de provincie Shaanxi.
In de heuvels bij het Zomerpaleis bij Beijing staat de porseleinen
pagode. Deze pagode is achthoekig, zestien meter hoog en bestaat uit
zeven verdiepingen. Het is een bijzonder bouwwerk, bestaande uit vijf
verschillende kleuren porselein.
White Horse pagoda, Dunhuang
Deze pagode werd gebouwd ter nagedachtenis aan het witte paard van de
monnik Kumarajiva. Het paard had namelijk over een grote afstand
Boeddhistische geschriften vervoerd, tot helemaal naar Dunhuang
Sierpoort
De sierpoort tref je op
diverse plaatsen aan. Het is een poort die is gebouwd van hout,
natuursteen of baksteen en die soms voorzien is van geglazuurde tegels.
Het 'dak' bestaat vaak uit meerdere delen en is rijk versierd. De poort
of pailoubevinden zich bijvoorbeeld aan het begin van een straat,
bij tempels, parken, bruggen, enz.
Stadsmuren
De oude stadsmuren waren,
evenals andere vroege bouwwerken, opgetrokken uit aarde, die was
aangestampt of als klei aangedrukt rond vlechtwerk van riet. Later werd
baksteen gebruikt. Stadsmuren werden in een vierkant gebouwd met de
hoofdpoort aan de zuidzijde. Het Chinese woord voor 'stad', cheng,
betekent ook 'muur'. Zowel Beijing als Shanghai was omgeven door een
muur met wachttorens. Restanten hiervan zijn nog steeds te zien. De
torens op de muur variëren van kleine constructies tot paleisachtige
hoogbouw.
Foto's van Dongbianmen (Zuidoosthoekwachttoren).
Zuidoosthoektoren van de stadsmuur rond het oude Beijing, uit de Ming en
Qing dynastieën. De bouw begon in 1436 en duurde vier jaar. Het was een
oud militair verdedigingsgebouw, met 144 schietgaten.
Hier kun je over een indrukwekkend stuk muur lopen om het hoge bastion
vol schietgaten voor boogschutters te bewonderen en uit te kijken over
de stad. De ruimtes in het schitterende interieur van deze toren
bevatten enorme rode houten zuilen met balken overdwars.
In het gebouw bevindt zich (2008) de Red Gate Gallery, een erg
aantrekkelijke kunstgalerie, gesticht door een Australiër, Brian Wallace.
Er bevinden zich werken van hedendaagse Chinese en buitenlandse
kunstenaars. (Meer informatie vindt u hier
www.redgategallery.com)
Video oud en nieuw China
Andere tijden, moderne
architectuur.
De
economische, sociale en politieke ontwikkelingen in China zijn na 1979
in een stroomversnelling geraakt. In de zestiger en zeventiger jaren
lazen we op veel producten ‘made in Japan’ maar dat is inmiddels ‘made
in China’. China, een land met een inwonertal van circa twintig procent
van de wereldbevolking, gaat niet alleen een steeds belangrijker rol
vervullen als regionale macht, maar met de toetreding tot de World
Trade Organisation (WTO) wordt dit reusachtige land steeds meer een
wereldspeler.
De negentiende eeuw was het tijdperk van de ‘Pax Brittanica’, de twintigste eeuw de periode van de ‘Pax Americana’, maar
in de eenentwintigste eeuw zal de macht en invloed van China
medebepalend zijn voor het wereldbeeld. Dit vertaalt zich ondermeer in
de modernisering van het land en is ook te zien aan de meest moderne
gebouwen, die in 2008 zijn opgeleverd.
CCTV,
Beijing
Rem Koolhaas ontwierp voor de Chinese staatstelevisie (CCTV) een
hoofdzetel, met als meest opvallend element twee schuine torens. De
nieuwe China Central televisietoren, dichtbij Guamao Bridge gelegen,
heeft de naam Shake Hands.
Enkele andere opvallende voorbeelden van moderne Chinese architectuur
zijn eveneens in Beijing te vinden.
Allereerst het Beijing International Airport, ontworpen door Foster en
Partners, bijgenaamd De draak.
Het Olympisch Stadion, ontworpen door Herzog en De Meuron, twee
Zwitserse architecten. Dit stadion kreeg als bijnaam het vogelnest.
Het National Grand Theater, ontworpen door-Paul
Andreu- Dit
moderne theater bevindt zich dichtbij het Tiananmenplein en grenst aan
oude gebouwen, tot verdriet van sommige Chinezen.
Deze foto's zijn vrijwel allemaal genomen op onze
reizen door China van 2006, 2008, 2009 en 2012.
Voor de aankoop of het gebruiken van een foto kunt u contact opnemen
via:
cedars@live.nl
We nodigen
u uit om onze site nog fascinerender te maken. Heeft u
materiaal (tekst of foto's) over China, verbeteringen of aanvullingen, stuur
die dan alstublieft op
naar: