GESCHIEDENIS
- DECEMBRISTEN-
IRKOETSK NU
- DE
TRANS-SIBERISCHE SPOORLIJN -
BEROEMDE PERSONEN
-
ARCHITECTUUR HOUTEN HUIZEN -
BAIKALMEER
Geschiedenis
Het enorme Siberië ligt achter het Oeralgebergte. Eeuwenlang waagde
niemand zich naar de regio, omdat het als onveilig en barbaars werd
beschouwd.
Irkoetsk is een stad in de Russische Federatie, hoofdstad van de
gelijknamige regio (oblast) Irkoetsk, gelegen aan de Angara tussen het
stuwmeer van Irkoetsk en het Baikalmeer. Irkoetsk is het grootste
economische, culturele en verzorgende centrum van Oost-Siberië; er is
een omvangrijke industriële sector, die onder meer aluminiumindustrie
(bauxiet uit de Oeral), chemische fabrieken, machinebouw (toelevering
omliggende mijnbouwgebieden), houtverwerking en
voedingsmiddelenindustrie omvat. Er zijn waterkrachtcentrales bij de
stuwdam en er is een pijplijnverbinding met de aardolie- en
aardgasvelden van het Wolga-Oeralgebied.
Irkoetsk groeide uit tot een belangrijke stad, o.a. vanwege het feit dat
het een station heeft aan de Trans-Siberische spoorlijn en een
belangrijke luchthaven. De oude stad is relatief ruim aangelegd en telt
nog tal van historische, meestal in hout opgetrokken, panden.
De nederzetting werd in 1652 gesticht als Irkoetskoje zimovje bij de
monding van de Irkoet in de Angara. In 1686 was er een kerk in het
stadje, dat inmiddels aan de oevers van de Angara was ontstaan. Thee
karavanen uit China trokken via Irkoetsk, bonthandelaren verkochten er
hun pelzen en de stad ontwikkelde zich verder. Pioniers, Kozakken,
missionarissen, gedeporteerden en zelfs ook rijke mensen, iedereen heeft
zijn stempel gedrukt op deze stad.
Sinds de 18e eeuw is deze tevens het bestuurlijke middelpunt van de
Russische bezittingen in Siberië. De gouverneur woonde in het Witte Huis
(zie foto) en regeerde over een gebied dat 20 keer zo groot was als
Frankrijk!
Irkoetsk wordt wel het ‘Parijs van Siberië genoemd.
Alexander III
Het Witte Huis (zie architectuur , elders op deze pagina)
Bezoekers aan Irkoetsk werden met het
fraaie
klokkenspel
van
honderden
klokken
ontvangen, aan
het begin van de 20ste eeuw. Er
waren
ongeveer veertig
orthodoxe kerken
in
Irkoetsk
in die dagen.
Deze hebben het communisme echter niet allemaal overleefd.
Irkoetsk heeft het enige eeuwen lang zwaar te verduren gehad. Het
ergst was misschien wel het zogenaamde 'Zwarte Jaar', 1879, dat
gekenmerkt werd door een verwoestende brand. Drie dagen en nachten
was de stad één vuurzee. De brand verwoestte 75% van de huizen en het
duurde maar liefst tien jaar voor de stad weer was opgebouwd! Mensen uit
heel Sibeíë en Rusland hielpen om de stad weer uit de as te doen
herrijzen.
Toen er in de vroege negentiende eeuw goud werd gevonden in deze streek,
breidde de bevolking zich uit. Bonthandelaars, thee verkopers,
goudzoekers, bannelingen en ex-gevangenen, iedereen vond zijn weg naar
Irkoetsk. De handelaren werkten hard aan de wederopbouw van de stad en
maakten deze welvarend. Ze bouwden er ziekenhuizen, weeshuizen,
bilbiotheken en kerken.
Op 16 augustus 1898 kwam er een verbinding tot stand met Europa; de
eerste Transsiberische trein arriveerde namelijk in Irkoetsk.
Decembristen
Decembristen in Irkoetsk
Op 14 december 1825 marcheerden luitenant Panov en andere leiders
van de opstand (voornamelijk hoge officieren) met hun gewapende troepen
naar het Senaat Plein in St.-Petersburg om de senaat te dwingen de tsaar
af te zetten en het lijfeigenschap af te schaffen. Ook eiste men
democratische hervormingen. De opstand werd in opdracht van de (nieuwe)
tsaar bloedig neergeslagen en de leiders werden terechtgesteld of naar
Siberië verbannen.
Eén van de plaatsen waar ballingen naartoe werden gestuurd, was Irkoetsk.
De eerste Decembristen kwamen in de zomer van 1826 naar Irkoetsk.
Van Irkoetsk
werden zij
doorgestuurd
naar
andere
plaatsen overeenkomstig de
voorwaarden van
hun straf:
zij
die veroordeeld
waren tot
verbanning
ging naar
de afgelegen,
dunbevolkte
gebieden van
Oost-Siberië.
Wie veroordeeld was tot dwangarbeid werd naar de
mijnen,
fabrieken,
gevangenissen en
forten gestuurd.
De huizen
waarin sommige
van
hen woonden
zijn nu
musea.
Een bijzonder belangrijke rol in het
leven van Irkoetsk was weggelegd voor S. G. Volkonsky (1788-1865),
ex-majoor-generaal, veteraan van de Patriottische Oorlog uit 1812, en
een van de leiders van een van de afdelingen van de Decembristen. Hij
werd gedeporteerd naar een dorp in de buurt van Irkoetsk, waar hij de
velden bewerkte met de boeren en hen geavanceerde landbouwmethoden
bijbracht. Zijn huis in Irkoetsk (dat hij zelf had ontworpen), werd een
belangrijk centrum voor het culturele leven. Hier werden amateur
theatervoorstellingen en concerten gegeven, en er werden debatten
gevoerd.
Piotr Mukhanov (1799-1854) was een vriend
van de dichter Alexander Poesjkin, en was zelf een schrijver, auteur van
novelles en vaudevilles en vertaler van Franse komedies die in Rusland
werden opgevoerd. Mukhanov studeerde aan de Universiteit van Moskou en
werd officier. Ook hij onderging het lot van Volkonsky. Na het
mislukken van de opstand van 14 december 1825, werd hij veroordeeld tot
twaalf jaar dwangarbeid, die werd teruggebracht tot acht jaar, gevolgd
door verbanning voor het leven in Siberië.
De vrouwen en verloofden van sommige
Decembristen kwamen naar Siberië om het lot van hun mannen te delen. Ze
hadden uiteraard alle rechten en bezittingen inmiddels verspeeld. Ze
legden duizenden kilometers per slee en koets af, onder erbarmelijke
omstandigheden. Het was niet toegestaan om eventuele kinderen mee te
nemen en eenmaal vertrokken was het voor altijd verboden om nog weer
naar het Europese deel van Rusland terug te keren. Dit gold zelfs na de
dood van hun echtgenoten…
In Irkoetsk bevindt zich o.a. een museum
van de Decembrist Volkonsky. Het is gewijd aan de beschrijving van het
leven van de Decembristen in Siberië. Het museum bevindt zich in het
huis, waarin de familie Volkonsky 17 van de 30 jaren van hun
ballingschap doorbracht. Het museum is een tijd gesloten geweest en werd
op 10 december 1985, na een grondige restauratie, heropend.
station van Irkoetsk
Irkoetsk nu
Tegenwoordig is de stad Irkoetsk een van
de grootste economische en culturele centra in het oostelijke deel van
het land. Vele jaren geleden breidde de stad zich steeds meer uit en
groeide buiten haar oorspronkelijke grenzen. De aanwezigheid van een
historische Poolse rooms-katholieke kerk, een Tataarse moskee, en een
joodse synagoge laten zien dat de stad vanaf het allereerste begin
multicultureel en multinationaal was.
Vroeger was de stad van het centrum van
Rusalnd afgesneden door o.a. de Oeral. Nu is het verbonden met de rest
van het rijk. Bovendien zijn er directe verbindingen met Mongolië, Japan
en China.
De stad mag een respectabele leeftijd van
ruim driehonderd jaar hebben, de gemiddelde leeftijd van de bevolking
van vandaag is slechts 31,6 jaar. Het is een stad van jeugd en
studenten. Er zijn 36 instituten en hogescholen en 9 scholen voor
beroepsonderwijs. In 1949 werd de Oost-Siberische tak van de Russische
Academie van Wetenschappen opgericht, bestaande uit 9
onderzoeksinstellingen en een regionale afdeling Economie.
Irkoetsk is ook een culturele stad, er
zijn vijf theaters en een aantal bioscopen en bibliotheken.
theater
^
TOP
De Trans-Siberische
spoorlijn
De aanleg van de Transsiberische spoorweg
vond plaats onder zeer moeilijke klimatologische omstandigheden. Een
groot deel van het gebied waar gebouwd moest worden, was dunbevolkt. De
spoorlijn stuitte op allerlei problemen, zoals enkele gigantische
rivieren, veel meren, moerassen en gebieden met permafrost.
Class Cy, a highly successful passenger engine. 'S'
stands for Sormovo, where these steam locos were built from 1911.
Cy means that it is a strengthened C, developed from the C class and in
production from 1926 to 1951.
Het moeilijkst voor de bouwers was het gebied rond het Baikalmeer.
Voorlopig werd dat traject overgeslagen. Om de kloof te overbruggen
bestelde men bij Britse scheepswerven grote ijsbrekers. Deze hadden
voldoende capaciteit om hele treinen met passagiers over te zetten.
Uiteindelijk bleek dit toch niet de gewenste oplossing te bieden en
moest er alsnog een spoorlijn van zo’n 260 km rond de zuidrand van het
Baikalmeer worden aangelegd. Maar niet, nadat er geëxperimenteerd was
met een spoorlijn over het ijs.
De koelies moesten de grond met de hand afgraven. De temperatuur kon
dalen tot wel 50 graden onder nul en stukken grond moesten met dynamiet
worden losgeblazen.
Inmiddels bleek ook een eerder aangelegd deel van de spoorlijn niet te
deugen. Een leger van arbeiders installeerde daarom her en der zwaardere
rails en meer ballast. Er werden meer zijsporen toegevoegd en een stuk
spoorweg ten noorwesten van Irkoetsk werd zelfs opnieuw aangelegd.,
waarbij dit keer steile hellingen uit den boze waren…
Meer foto's van de transsib, klik
HIER
^
TOP
Beroemde personen
Nikolai Mikhailovich
Przhevalsky (1839-1888) was een Russische geograaf, reiziger en
onderzoeker van Centraal-Azië en tevens Erelid van Sint-Petersburg
Academy of Sciences.
Tussen 1867 en 1869 leidde hij een expeditie naar het Ussuri gebied, en
van 1870-1873 naar Mongolië, China en Tibet.
Hij ontdekte veel voorheen onbekende diersoorten.
Zijn boeken zijn onder andere A Journey in the Ussuri
Area in 1867-69 (1870), en From Kuldzha to Tian Shan en Beyond and to
Lobnor (1878). Zijn naam werd gegeven aan een stad in Kirgizië,
een bergkam, een gletsjer in Altal en vele andere geografische
bezienswaardigheden en planten- en diersoorten die door hem ontdekt
zijn.
Przewalskipaarden in Mongolië
Nureyev, Rudolf Hametovich
(1938-1993), is een in Rusland geboren balletdanser en choreograaf.
Misschien wel de grootste virtuoze en meest charismatische mannelijke
danser van zijn generatie. Hij is geboren in de buurt van Irkoetsk.
Nureyev ging ballet studeren aan de
legendarische “Kirov School” in Leningrad. Hij was een verbluffend
talent, maar weigerde zich aan te sluiten bij de communistische
jeugdbeweging. Ook studeerde hij Engels in z’n vrije tijd.
Nadat hij afstudeerde in 1958 werd hij solist in het “Kirov Ballet”.
Drie jaar l;ater zocht hij politiek asiel
in Frankrijk. Vervolgens werd hij in een geheime sovjetrechtzaak
veroordeeld wegens verraad in absentia. Hij leefde de rest van zijn
leven met het risico en de angst om gekidnapt of vermoord te worden.
Nureyevs’ overloperij haalde wereldwijd de krantenkoppen. Plots werd hij
een superster. Zijn lichamelijke schoonheid en seksuele
aantrekkingskracht, in combinatie met zijn atletische kundigheden,
bekoorden zowel mannen als vrouwen. Zijn verleidelijke persoonlijkheid
maakte hem tot lieveling van de internationale beau monde.
Zijn bekendheid en charisma trokken een heel nieuw publiek naar
balletoptredens.
Nureyev maakte zijn Amerikaanse debuut in
1962. Later in 1962 voegde hij zich als vaste gastartiest bij het
“Londen Royal Ballet” (Koninklijk Ballet). Zijn aanwezigheid blies het
gezelschap nieuw leven in. Met Margot Fonteyn als partner, gaf hij een
nieuwe adem aan klassieke stukken zoals “Giselle” en “het Zwanenmeer”,
en introduceerde hij eigentijdse balletstukken zoals “Marguerite en
Armand (1963)” van Sir Frederick Ashton.
Hij was artistiek directeur van de
Parijse Opera Ballet van 1983-1989.
Beeld van Joeri Gagarin (1934-1968), cosmonaut en eerste
mens in de ruimte
Architectuur, houten huizen
De grote rijkdom van de stad heeft sterk
bijgedragen aan het unieke karakter van de architectuur van Irkoetsk. Ze
konden de beste Russische architecten uitnodigen om een huis te komen
ontwerpen. Soms gebeurde het ook, dat een getalenteerd architect eerst
gebouwen ontwierp in Irkoetsk en pas later bekend werd in Moskou en St.-Petersburg.
Een van de beroemde gebouwen is het
bakstenen huis van de schatrijke broers Vtorov, die eigenaar waren van
beroemde winkels in veel steden in West-Europa , China en Mongolië. Het
werd ontworpen in Neo-Russische stijl.
Een andere miljonair , Trapeznikov , liet een privé woning bouwen met
als voorbeeld het beroemde Louvre in Parijs . En de grote architect
Qwarengi vond het een eer om een opdracht van de machtige koopman
Sibyryakov te vervullen . Hij bouwde het Witte Huis, door tijdgenoten
"het Oriental Palace" genoemd, vanwege zijn verblindende rijkdom .
Sukachyov - de burgemeester en oprichter
van het kunstmuseum van Irkoetsk, bouwde zijn privéwoning , compleet met
een kunstgalerie , in exotische oosterse stijl aan de rand van de stad.
Maar de hoofdstad van Oost- Siberië werd niet alleen beroemd vanwege
zijn bakstenen gebouwen . De gebieden van de stad waar de houten
gebouwen domineren zijn even mooi, het nationaal erfgoed aldaar is
indrukwekkend. De meerderheid van de Siberische steden zijn trots op hun
houten architectuur , maar alleen in Irkoetsk kunt u de meest artistieke
handgemaakte houten elementen kunnen zien .
Irkoetsk is beroemd om zijn houten
architectuur . Bijna alle van de houten huizen zijn in particulier bezit
. De ornamenten dienden niet enkel ter versiering, maar waren ook
symbolisch. De versieringen op kozijnen van ramen en deuren dienden
bijvoorbeeld om boze geesten te weren. Soms zie je een soort zon. Deze
symboliseert leven, geluk of het begin van goede dingen. Meestal kijken
een vijf- of zestal ramen op de straat uit. De ramen zijn tamelijk groot
en de luiken zijn vaak blauw of groen geschilderd. Blauw is een symbool
van hoop en groen is voor een lange levensduur en jeugd .
De houtsoorten die worden toegepast zijn dennen en cederhout.
lake Baikal
^
TOP
Openluchtmuseum
Rode of mooie hoek van een huis.
Angara rivier
Baikalmeer
Baikalmeer
^ TOP
|