Cedar Gallery
Engels
Turkmenistan (ook wel Toerkmenistan) is een land in Azië en was voorheen
onderdeel van de Sovjet-Unie.
In 2009 brachten we een bliksembezoek aan dit land. Onze reis langs een
deel van de Zijderoute startte namelijk in Ashgabat, de hoofdstad van
Turkmenistan.
Het was er op dat moment zo’n 40-45 graden…
Tachtig procent van Turkmenistan bestaat uit woestijn. Dwars door deze
woestijn, de Karakum (of Zwart Zand) woestijn, loopt in het noorden de
grens met Oezbekistan, gevormd door de rivier Amoe Darja. In het westen
grenst Turkmenistan aan de Kaspische Zee, in het zuiden aan Iran en in
het oosten aan Afghanistan.
Van alle voormalige Sovjetstaten is de woestijnstaat Turkmenistan het
meest gesloten. Buitenlanders worden tot nu toe geweerd, journalisten
worden al helemaal niet toegelaten.
Het huidige Turkmenistan
omvat een grondgebied
dat door de eeuwen heen een kruispunt
van verschillende beschavingen
vormde.
Het gebied werd in de oudheid
geregeerd door verschillende
Perzische rijken,
en werd later veroverd door
Alexander de Grote, door
moslims, de Mongolen,
Turkse krijgers, en
uiteindelijk door de Russen.
In de middeleeuwen was Merv
(nu bekend als Mary)
een van de grote steden van
de islamitische wereld en een belangrijke halte
op de Zijderoute. In de late jaren 1800 werd
het land geannexeerd door Rusland. Later speelde het een belangrijke rol
in de antibolsjewistische
beweging in Centraal-Azië.
In 1924 werd Turkmenistan een
Sovjet-republiek . In dat jaar werd de
Turkmeense Communistische Partij (TCP) en de Turkmeense Socialistische
Sovjetrepubliek door de communisten opgericht. Op 13 mei 1925 werd de
Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek toegelaten tot de Unie van
Socialistische Sovjetrepublieken (Sovjet-Unie). Gedurende de jaren
twintig en dertig was de communist Nedirbaj Ajtakov (1894-1938) de
sterke man. Deze kwam echter om tijdens de stalinistische zuiveringen
van de jaren dertig. Sindsdien hadden de stalinisten het in Turkmenistan
voor het zeggen.
In 1969 werd Mohammed Nazar Gapoerov eerste secretaris van de TCP. Hij
zou tot 1985 aan de macht blijven.
Turkmenistan werd één van de belangrijkste katoenproducenten voor de
USSR. De veeteelt werd (en wordt) gedomineerd door de schapenhouderij.
Niazov
In 1985 werd Saparmurat Niazov, de voormalige Turkmeense premier, eerste
secretaris van de Turkmeense Communistische Partij. In feite was hij dus
de leider, ook al was Turkmenistan op dat moment nog een
Sovjetrepubliek. Niazov had echter grotendeels de controle over de
economie en de politiek. Ondanks het feit dat de meeste
Centraal-Aziatische partijleiders tijdens de glasnost van Michael
Gorbatsjov het veld moesten ruimen, kon Niazov gewoon blijven zitten. Op
19 januari 1990 werd Niazov tevens voorzitter van de Opperste Sovjet van
Turkmenistan (en daarmee de facto president).
Niazov werd op 27 oktober 1990 tot president van Turkmenistan gekozen en
transformeerde van stalinist tot nationalist. Een jaar later verklaarde
Turkmenistan zich onafhankelijk, hetgeen op 8 december 1991 door Moskou
werd erkend.
In 1992 schafte Niazov de TCP af en verving haar door de Democratische
Partij van Turkmenistan (DPT). Daarnaast schafte hij het ambt van
premier af en begon hij als autocraat te regeren. Oppositieleiders
werden al in een vroeg stadium na de onafhankelijkheid gevangengezet en
de pers werd gecensureerd. In 1993 schonk Niazov zichzelf de titel
Turkmenbashi ('Leider der Turkmenen').
Hij tolereerde geen kritische media en bijvoorbeeld geen bioscopen. Hij
beperkte de leerplicht tot 9 jaar en maakte zijn eigen Ruhnama,
een boek dat hij zelf geschreven had, tot het voornaamste
onderwerp van onderwijs. Niet alleen volgens hem overigens, ook volgens
veel Turkmenen, brengt het de mensen liefde bij voor hun land en hun
geschiedenis, en het leert de kinderen hoe ze zich moeten gedragen en
welke normen en waarden gelden. Ook leert de Ruhnama de jeugd om
respect te hebben voor hun ouders.
Voor het Russische deel van de bevolking viel het leven in Turkmenistan
inmiddels niet mee. Wie een overheidsfunctie ambieerde, moest de
Turkmeense taal vloeiend beheersen. De meeste Russen spreken echter
nauwelijks Turkmeens. De wetten en decreten die Nijazov uitvaardigde,
werden mettertijd meer bizar. In 2005 liet hij bijvoorbeeld alle
ziekenhuizen en bibliotheken buiten de hoofdstad sluiten. Boeren en
herders lezen toch niet, zo was het argument. En wie ziek werd, moest
maar naar de hoofdstad komen.
Turkmenistan is rijk aan grondstoffen en dat zorgde voor voldoende
middelen voor de president. Bovendien wilden grote westerse
maatschappijen graag een graantje meepikken. Ze lieten o.a. de
Ruhnama in het Frans, Duits, Engels vertalen om de president te
paaien. In Ashgabat zijn prachtige bouwwerken verrezen van Franse
architecten.
In eigen land was Nijazov vooral populair, omdat hij ervoor zorgde dat
elektriciteit en gas gratis waren en brood spotgoedkoop.
In de hoofdstad Ashgabat spendeerde Nijazov miljoenen aan marmeren
paleizen en een gouden beeld van hemzelf.
Gas
Door natuurlijke bronnen, zoals genoemde grote aardgasreserves, vonden
er in het land veranderingen plaats. Katoen en schapen werden minder
belangrijk, aardolie en aardgas bleken interessante exportproducten.
De regering van Turkmenistan
is actief bezig om de
gasexport routes te wijzigen
en aan te passen, naast het
nog steeds belangrijke
Russische netwerk van pijpleidingen.
In 2010 werden nieuw
gasexportpijpleidingen operationeel. Deze transporteren Turkmeens gas
naar China en naar
het noorden van Iran. Dat betekende het einde van de
Russische monopolie op de
Turkmeense gasexport.
Ashgabat
Ashgabat heeft diverse indrukwekkende gebouwen en is groen, ondanks
temperaturen in de zomer van ca. 50 graden en gebrek aan water.
Alles wordt bevloeid en er zijn klaterende fonteinen.
Meer lezen?
Artikel uit 2008:
http://www.mo.be/artikel/turkmenistan-stalin-las-vegas
Reizen naar Turkmenistan (info 2010)
De Turkmeense autoriteiten hebben voor bepaalde delen van Turkmenistan
reisbeperkingen opgelegd. Het is niet altijd duidelijk welke gebieden
dit precies zijn. Reizigers naar Turkmenistan wordt geadviseerd, voor
vertrek, zich goed te informeren voor welke regio’s reisbeperkingen
gelden en of men over de vereiste toestemming beschikt. Om te voorkomen
dat men wordt aangehouden vanwege het reizen in verboden gebieden.
Turkmenistan ligt in een aardbeving gevoelig gebied. Zware aardbevingen
kunnen voorkomen. Voor informatie inzake aardbevingen ter plaatse wordt
aangeraden de berichtgeving in de media te volgen, de aanwijzingen van
de lokale autoriteiten op te volgen en – bij georganiseerde
(toeristische) reizen – goed contact te houden met de touroperators.
Homoseksualiteit is strafbaar in Turkmenistan. Er wordt geadviseerd zich
terughoudend op te stellen en te uiten.
Aanvullende informatie inzake een verblijf in Turkmenistan kunt u vinden op website van de Nederlandse ambassade in Moskou, Rusland: externe link: http://rusland.nlambassade.org.
|
Lezingen |
|
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * TOP * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Cedar Gallery is een non-profit site. De gedichten en teksten worden enkel
gepubliceerd voor educatieve doeleinden, om mensen te informeren of te
vermaken en met goede bedoelingen.
Het copyright op de afzonderlijke gedichten berust uiteraard bij de
desbetreffende dichter en/of hun rechtsopvolgers. Hetzelfde geldt voor
vertaalde gedichten/vertalers en andere teksten/schrijvers. Veel van ons materiaal krijgen we via de
mail aangeleverd. We kunnen de rechthebbenden dan ook niet altijd
achterhalen.
Als iets niet conform de regels voor copyright gebeurt, stuur ons dan
een bericht, zodat we de tekst waarop dit betrekking heeft, zo
spoedig mogelijk kunnen verwijderen. We garanderen dit binnen 100 uur te
doen (afwezigheid vanwege vakantie of ziekte buiten beschouwing
gelaten).
Cedar Gallery behoudt zich het recht voor na te gaan of de persoon die bezwaar aantekent daartoe gerechtigd is.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * TOP * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
